Macron heeft voor de komende vijf jaar een nieuw mandaat van de Franse kiezer. Het verschil met Le Pen was in de verkiezingen uiteindelijk groter dan in de laatste peilingen. In juni zijn er verkiezingen voor het Franse parlement. De vorige keer wist de partij van Macron een absolute meerderheid te behalen, maar het Franse politieke landschap is nu meer gefragmenteerd. In het centrum kreeg Macron een derde van de stemmen, rechtse populisten kregen een derde van de stemmen en links kreeg een kwart van de stemmen. Waarschijnlijk betekent dit straks een coalitie (over links) in het Franse parlement.
In zijn tweede termijn wil Macron van Europa en daarmee van Frankrijk een supermacht maken. In zijn eerste termijn werd Macron op Europees niveau nog overschaduwd door Angela Merkel, voorlopig is Macron de nieuwe bondskanselier Olaf Scholz nog de baas. Macron is een groot voorstander van verdere Europese integratie. Dankzij de coronacrisis en dankzij Macron mag de Europese overheid nu obligaties uitgeven en belastingen heffen om zichzelf te financieren. Door de Oekraïense oorlog gaan ook de defensie-uitgaven omhoog en lijkt een Europees leger aanstaande. Macron wil juist op dit gebied onafhankelijk worden van de Verenigde Staten, ook gelet op de mogelijk tweede termijn van Donald Trump. Verder wordt Macron direct geconfronteerd met de voedsel- en energiecrisis in Europa, problemen waarvoor op korte termijn eigenlijk geen oplossingen zijn. De Gilets Jaunes staan al klaar.
Macron zal ook een groeiende stroom vluchtelingen moeten verwerken. Nu zijn het de Oekraïners die een goed heenkomen zoeken, maar in de komende jaren zullen waarschijnlijk meer mensen uit Afrika en het Midden-Oosten op de vlucht slaan voor honger, een direct gevolg van de gestegen voedselprijzen. In 2011 zorgde de Arabische lente voor een sterke migrantenstroom richting Europa, dat zal gelet op de stijgende voedselprijzen dit keer niet anders zijn. Toen konden vluchtelingen nog geholpen worden met hogere overheidsbestedingen. In Macron’s eerste termijn is de Franse staatsschuld met 600 miljard gestegen, maar het BBP slechts met 139 miljard. Dat is nog eens goed geld naar kwaad geld gooien. Met de opgelopen inflatie en de stijgende rente is er nu minder ruimte om de overheidsbestedingen op te voeren, bijna nergens in de wereld is de belastingdruk zo hoog als in Frankrijk. De hoge uitgaven hebben gezorgd voor een sterk gestegen overheidsschuld. In Frankrijk ligt de schuld nu op 115 procent van het BBP, in Spanje op 130 procent van het BBP, in Italië 150 procent en in Griekenland maar liefst 200 procent. Zodra de ECB de rente gaat verhogen, gaat er snel een groter deel van de begroting op aan de rentebetalingen op deze schulden. Het alternatief is dat de ECB de rente niet sterk zal verhogen met als gevolg een zwakke euro, meer inflatie, een verdere stijging van de energieprijzen en een scherpe daling van het vrije besteedbare inkomen.
Het voordeel van een tweede termijn is dat Macron minder heeft te verliezen. Frankrijk heeft nog altijd een goed opgeleide bevolking en het economisch potentieel van die bevolking wordt onvoldoende benut. Deels is dit cultuur, waar Duitsers leven om te werken, werken Fransen om te leven. Alleen zullen alle Fransen door de verhoging van de pensioenleeftijd straks enkele jaren moeten doorwerken. In zijn eerste termijn speechte Macron dat Frankrijk terug was op het wereldtoneel. Parijs wil nog steeds het Europese centrum worden op het gebied van kunstmatige intelligentie en dankzij het hoog aangeschreven Franse wiskundeonderwijs is dit nog altijd mogelijk. Een ‘nouvelle belle epoque’ behoort nog altijd tot de mogelijkheden. Wat Macron daarvoor moet doen is de Franse economie vergaand hervormen. In de eerste termijn kwam hij daardoor tegenover de gele hesjes te staan en ook nu zal hij met zijn maatregelen geen vrienden maken. Succesvolle hervormingen kunnen ervoor zorgen dat de Franse beurs beter gaat presteren dan andere Europese beurzen. Vergelijk bijvoorbeeld de Duitse beurs in de tien jaar na de Hartz-hervormingen, de totale outperformance van Duitse aandelen kwam in die periode uit op 50 procent.
Voor de Britten is de herverkiezing van Macron een tegenvaller. De Franse president staat inmiddels bekend als de meest anti-Britse leider van Europa. De Britten willen de relatie graag verbeteren, maar Macron is niet geïnteresseerd. Macron vertrouwt Johnson niet en neemt hem ook niet serieus. Bovendien was Macron furieus toen de Britten meededen in het Aukus Indo-Pacific pact, een deal tussen de Verenigde Staten en Australië, waardoor Frankrijk geen duikboten kon leveren aan Australië. Toch zal Macron ook niet gelukkig zijn dat de Duitsers hun grotere defensiebudget besteden aan F-35 vliegtuigen en niet aan eurocopters.
Wat we van de Franse verkiezingen vooral kunnen leren, is dat ook Frankrijk een verdeeld land is geworden. Dat blijft ook binnen Europa voor politieke risico’s zorgen. Binnen afzienbare termijn zijn er verkiezingen in Italië en Spanje en de kans bestaat dat die landen wat betreft de opkomst van het populisme minder geluk hebben dan Macron in Frankrijk. Als straks in een recessie de voedsel- en energieprijzen verder stijgen, zal ook het aantal proteststemmen daar stijgen. Het is aan Macron om ervoor te zorgen dat er voor die tijd meer Europese eenheid komt, daarbij geholpen door de nieuwe gemeenschappelijke vijand. De Europese, en daarmee ook de Franse, aandelenmarkt zal in de komende maanden zich moeten voorbereiden op een recessiescenario in combinatie met een scenario van sterk stijgende rentes om de inflatie te beteugelen. Dat verklaart de grote uitstroom van buitenlandse beleggers uit Europa in de afgelopen maanden. Wellicht kan Macron zijn hervormingen met een Big Bang versnellen door het uitroepen van de zesde republiek. #ChooseFrance.