Duurzaam beleggen kent voor- en tegenstanders, maar dankzij die tegenstelling is er een nieuwe werkelijkheid, een nieuw paradigma ontstaan. Er zijn in de afgelopen jaren talloze wetenschappelijke publicaties verschenen over de impact van duurzaam beleggen op het rendement. Nog niet zo lang geleden was de algemene opinie onder beleggingsprofessionals dat een door duurzaamheidscriteria ingeperkt beleggingsuniversum per definitie ten koste zou gaan van het rendement. Die werkelijkheid is nu ingeruild voor het voortschrijdende inzicht dat duurzaamheid juist zorgt voor een betere verhouding tussen rendement en risico. Daarmee is duurzaam beleggen niet meer iets is wat je er bij doet, maar duurzame criteria zijn een integraal onderdeel van het beleggingsproces.
Ik heb in het verleden veel beleggers gevraagd naar hun visie op duurzaam beleggen.
Vaak werd ik al snel doorverwezen naar een aparte afdeling die specifiek was opgericht om meer promotie te maken voor duurzaam beleggen. Lange tijd zat op zo’n afdeling maar één persoon en het liefst ver weg van de beleggers. Dat is niet de juiste aanpak, duurzaam beleggen blijft zo een niche. Er waren ook beleggers die na bestudering van de duurzame eisen met de opmerking kwamen dat ze daaraan makkelijk konden voldoen, omdat het onderdeel was van het uitgebreide bottom-up beleggingsproces. Alleen hadden deze criteria nog niet het stempel van duurzaamheid. Dit raakt de kern waar duurzaam beleggen voor staat. Het is namelijk niet ingewikkeld of complex, duurzaam beleggen betekent alleen maar dat ergens goed over wordt nagedacht. Elke bedrijf en elke belegging heeft namelijk impact. Er zijn altijd externe effecten, zowel positieve als negatieve. Op het moment dat negatieve effecten worden afgewenteld op de maatschappij, denkt een belegger in zo’n bedrijf wellicht juist daarvan te profiteren. Maar een gedegen analyse leert dat die bedrijven een veel hoger risicoprofiel hebben. Bedrijven met een positieve maatschappelijke impact zijn veel veiliger. Duurzaam beleggen is niets meer dan het internaliseren van positieve en negatieve externe effecten in de waardering van een bedrijf, een aandeel of een obligatie. Het zorgt er voor dat de negatieve effecten van de vrije markt en het kapitalisme worden gerepareerd en zichtbaar worden in de prijs, iets wat aanhangers van die vrije markt zouden moeten toejuichen.
Op het moment dat een asset manager duurzaamheid er bij doet, ontstaat er vaak een apart label op het gebied van duurzaam beleggen. Het is immers risicovol om de bestaande activiteiten in één keer te verduurzamen, zeker gezien de verhitte discussie tussen voor- en tegenstanders. Tegelijkertijd groeit duurzaam beleggen al vele jaren sterker dan traditioneel beleggen. Vol trots hebben pensioenfondsen, banken en asset managers jarenlang gemeld dat hun duurzame activiteiten veel harder groeiden dan de overige activiteiten. Dit onderscheid zorgt er echter voor dat de bestaande activiteiten steeds vaker werden gezien als de niet-duurzame activiteiten. Niet exact goed voor de reputatie en ook moeilijk uit te leggen naar de deelnemers of de cliënten. Pas met het marketingsucces van de verantwoorde ontwikkelingsdoelen (de sustainable development goals) is duurzaam beleggen mainstream gegaan. Het nieuwe paradigma van duurzaamheid is nu een authentiek en integraal onderdeel geworden van het beleggingsproces. Moderne technologie zoals big data en machine reading maakt het bovendien mogelijk om duurzame risico’s bijna real-time in kaart te brengen. Het is een zinvolle aanvulling op het beleggingsproces.
Nu duurzaamheid mainstream is gegaan, zal het niet lang meer duren totdat het overgrote deel van alle beleggingsoplossingen ook een duurzaam stempel krijgen. Wat dat betreft is de nieuwe wet- en regelgeving op het gebied van taxonomie en SFDR al bijna achterhaald voordat ze is ingevoerd. Er is ook geen Europese verordening meer nodig om te vertellen dat de zon het middelpunt is van ons zonnestelsel. Op het moment dat Galileo Galilei had bewezen dat de aarde draaide om de zon en niet omgekeerd, kon ook de kerk er uiteindelijk niet meer omheen. Nu de toegevoegde waarde van duurzaam beleggen ook nog eens op de beurs zichtbaar wordt, krijgt duurzaam beleggen een vanzelfsprekendheid alsof er nooit een discussie over duurzaamheid is geweest.
Photo by andreas kretschmer on Unsplash