Economie en liquiditeit zijn communicerende vaten. Als het economisch tegenzit, gaat de monetaire kraan wijd open. Als eerste van de grote centrale banken kondigde de Fed gisteren aan dat het onbeperkt staatsleningen en gebundelde hypotheekobligaties gaat kopen. Vorige week kwam de Fed met een pakket van $ 700 miljard, naast een vol procent renteverlaging. De Fed spendeert nu $ 75 miljard per dag, waarmee de limiet van $ 700 miljard snel is gehaald. Het balanstotaal van de Fed is met 15 procent in een week gestegen. Nieuw is het opkopen van bedrijfsobligaties. Dat mag niet volgens de Federal Reserve Act, maar met behulp van een Special Purpose Vehichle (SPV) waarbij het ministerie van financiën opdraait voor de eerste verliezen, kan het toch. In die SPV worden ETFs van bedrijfsobligaties gekocht. Afgezien van de aandelenmarkt en de markt voor high yield-obligaties nationaliseert de Fed de financiële markten. Onder de noemer van ‘yield curve control’ bepaalt de Fed voortaan ook wat de rente is op staatsleningen.
Er is geen weg meer terug, de wereld is permanent veranderd. De markt wordt hier voor een groot deel buitenspel gezet. Op hetzelfde moment slaagde het Congres er voor de tweede keer niet in om een steunpakket van $ 2 biljoen goed te keuren, een eerste stap richting een monetair gefinancierd basisinkomen. Door de patstelling in het Congres verloor het nieuws van de Fed aan kracht, maar de gevolgen op termijn zijn niet minder groot. De Fed zal elke financieringsvraag van de overheid steunen. En daar blijft het niet bij. Bedrijfsobligaties, credit card-leningen, autoleningen en obligaties van lokale overheden (municipal bonds) vallen ook onder het programma. De Fed komt nog met een ‘Main Street Lending Facility’, details daarover volgen later.
De Moderne Monetaire Theorie (MMT) is nu effectief ingevoerd. Het Amerikaanse begrotingstekort kan oneindig oplopen dankzij MMT. Het is de vraag wat beleggers nog te zoeken hebben in Treasuries. De Fed staat niet alleen, ook de eurozone kan niet zonder monetaire financiering. Italië heeft veel geld nodig, geld dat ze zelf niet meer uit de markt kan halen. Een eurobond-programma komt dichterbij, anders is de kans groot dat ook de Italianen uit de Unie treden. De Britten komen net op tijd goed weg.
De gevolgen van MMT zijn bekend. Het balanstotaal als percentage van het BBP zal bij de Fed en de ECB in snel tempo stijgen naar het niveau van de Bank of Japan. Japan zit al jaren in een schulden/deflatie spiraal, maar dat is geen garantie voor Europa en de Verenigde Staten. Wie tot in het oneindige geld gaat bijdrukken, loopt het risico dat het publiek het vertrouwen in de munt verliest. Dit is wel de tijd om het vertrouwen in de autoriteiten te verliezen, zeker als over enkele maanden 20 tot 30 procent werkloos is. De relatief jonge euro loopt door de onbalans in de eurozone meer risico dan de dollar, die heeft immers nog altijd de status van reservemunt. Geld bijdrukken is niets minder dan geldontwaarding, wat uiteindelijk zichtbaar is in oplopende inflatie. Maar inflatie is iets wat door centrale bankiers tegenwoordig wordt gezien als een kans, niet als een risico.
Op korte termijn zitten we in een auto met één voet vol op de economische rem terwijl we voor wat betreft de liquiditeit plankgas geven. Op het moment dat de economische zorgen over het virus naar de achtergrond verdwijnen, gaat de voet van de rem en schieten de markten vooruit. De voet van het gas halen is niet meer mogelijk, einde van de communicerende vaten.
Photo by Thought Catalog on Unsplash